Аӡиа

Аӡиа Сара даара бзиа избоит аҧхыни аӡиеи. Бзиа избоит амшыни аӡиеи. Шәара еиҳа еиҕьашәшьои? Еиҧшымзаарас ирымоу жәдыруазар акәхап? Еиҳараҩык ауаа ргәы иаанагоит амшыни аӡиеи, шәагаала ауп ишеиҧшым ҳәа. Усгьы, шәгәы иаанагозар ҟалап амшын еиҳа, идууп, егьҵаулоуп, аӡиа аасҭа ҳәа. Шәара шәиашоуп! Лассы-лассы уи, ус акәхоит. Аха, иҟоуп убри аҩыза аӡиа, иагьҵауланы иагьдуны. Иаҳҳәап, Каспиатәи амшын, амшын ҳәа иашьҭоуп, избанзар даара идууп, аиашазы уи ӡиоуп. Шәара ахаан агьама жәбахьоума амшынӡы. Иҟалап машәыршақә илбаажәдазар шәанҽаш-әкәабоз. Ишәгәалашәозар акәхап уи аӡы даара ишҵааз. Убри аҟнытә, ирҳәоит амшын аӡы еиҳа иҵаауп, аӡиа аасҭа. Аха, араҟагьы иҟоуп аҷыдара. Ҿырҧштәыс иаагозар, Еиду Америка убас еиҧш иҵаау аӡы ыҟоуп, уаҟа аҧсыӡқәа зынхаӡом. Ишыжәбо еиҧш, усҵәҟьа иагьымариам амшыни аӡиеи злеиҧшым аилкаара. Зегьы реиҳа ихадоу аиҧшымзаара, амшынқәа зегьы дара-дара еиҧшьуп. Иаҳҳәап Амшын Еиқәаҿы шәыӡсо шәцозар, џьарантә даҽа џьара шәӡсо, шәнанагар алшоит егьырҭ амшынқәа рахь. Аӡиақәа аки-аки еихьыҧшӡам, ӡиак аҟынтәи, даҽа ӡиак шәнеир шәылшоит ахбарсҭаала. Аӡиақәа рыҟалашьа. Аӡиа – даара иҧшӡоу ҧсабаратә цәырҵроуп. Ари, аӡы агәаҩарақәа зегьы ҭзырҭәаауа акоуп. Ара - аӡы еизоит еиуеиҧшым амзызқәа ирыхҟьаны. Аӡиа цәырҵыр ҟалоит авулкан атҟәацра иахҟьаны, ари аҩыза аӡиақәа авулкантә ҳәа иашьҭоуп. Зны-зынла аӡиа цәырҵуеит аҵааршә аныӡыҭуа, ари аҵааршәратә ӡиа ҳәа иашьҭоуп. Рҽеиҳарак аӡиақәа аӡы роуеит аҳауатә лышәшәақәа рҟынтә, мамзар аӡи аси рыла. Аиашазы, аӡиақәа цәырҵуеит ахбарсҭақәа рымацара рҟны, аха иҟоуп иара убас, иҧсабаратәым аӡиақәагьы. Урҭ, аӡы ахьыҟам аҭыҧқәа рҿы иҟалоит. Нас ахьышьҭрақәа рхы иархәаны, адгьылқәа дырцәаакуеит.   Адунеи аҿы еицырдыруа аӡиақәа Аӡиақәа шәагаала еиҧшӡам, иуҧылоит идуу, ихәыҷу, иҵаулоу усҟак иҵаулами. Адунеи аҿы иҟоуп идуӡӡоу аӡиақәа. Зегьы раҵкыс идууп ҳәа иҧхьаӡоуп Каспиатәи амшын, иара агәҭантәи Азиа иҟоуп. Шәагаала аҩбатәи аҭыҧ ааннакылоит. Канада иҟоу аӡиа  Верхнее иахьӡуп. Зегьы раҵкыс адунеи аҿы иҵаулоу аӡиа ҳәа иҧхьаӡоуп Баикал. Иара Урыстәыла ауп иахьыҟоу. Зегьы реиҳа ихәыҷу атәы ҳҳәозар, уи еилкааӡам. Избанзар аӡиа хәыҷқәа адунеи аҿы даара иахьырацәоу иахҟьаны. Аҵыхәтәажәа Адгьыл аҿы даара ирацәоуп иҧшӡоу аӡиасқәа, аҽыкәабареи аҧсшьареи мацара акәӡам ауаа уахь изнеиуа. Лассы-лассы имҩаҧыргоит аекскурсиақәа аӡиа ҧшӡақәа ирыхәаҧшырц. Европа иҟоуп даара иҧшӡоу Бодентәи аӡиа, уи х-тәылак еиҧнашьуеит урҭ рахьтә еицырдыруеит – Германиа, Австриа, Швеицариа. Ари аӡиа иамоуп аҭоурыхтә ҵакы, аибашьра аамҭақәа рзы арҭ атәылақәа арбгарақәа рҟынтә еиқәнархеит. Ауаа лассы-лассы Бодентәи аӡиа иахәа-ҧшырц иаҭаауеит. Аҧсныгьы иҟоуп аӡиа Риҵа. Уи иазкны иҟоуп ирацәаны алегендақәа, иара убас лассы уи иаҭаауеит ауаа рацәаны. Шәаргьы ишәылшоит аӡиа шәаҭаарц, уи аҧшӡарагьы жәбарц.